เหนี่ยว ดุริยพันธุ์

เหนี่ยว ดุริยพันธุ์ เกิดเมื่อ 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2459 ที่ตำบลวัดทองนพคุณ อำเภอคลองสาน บิดาชื่อเนื่อง มารดาชื่อโกสุมภ์ มีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน 4 คน ปู่ของเขาเป็นเจ้าของวงดนตรีไทย เหนี่ยวเริ่มร้องเพลงกับวงปี่พาทย์ของปู่ตั้งแต่อายุ 10 ปี และได้ต่อเพลงกับพระยาเสนาะดุริยางค์ (แช่ม สุนทรวาทิน) เมื่ออายุ 15 ปี ได้รับราชการเป็นนักร้องในกรมปี่พาทย์และโขนหลวงตั้งแต่วันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2474 เป็นนักร้องอายุน้อยที่สุดในขณะนั้น แต่ในการอัดแผ่นเสียงเพลงไทยโดยราชบัณฑิตยสภา เหนี่ยวมิได้ร่วมอัดเสียง เนื่องจากย่างเข้าสู่วัยรุ่นทำให้เสียงแตกต่อมา เหนี่ยวได้เรียนขับร้องเพิ่มเติมจากหลวงเสียงเสนาะกรรณ (พัน มุกตวาภัย) และพระเพลงไพเราะ (โสม สุวาทิต) และหัดขับเสภาจากหมื่นขับคำหวานด้วย เมื่อมีการยุบเลิกกรมมหรสพ ใน พ.ศ. 2478 เหนี่ยวย้ายมารับราชการอยู่ในกรมศิลปากร ได้เข้าร่วมร้องเพลงไทยสากลที่เป็นเพลงปลุกใจอยู่หลายเพลงเหนี่ยวสมรสกับ แช่มช้อย ดุริยประณีตเมื่อ พ.ศ. 2479 มีบุตรธิดาด้วยกันทั้งสิ้น ๖ คน ผลงานเพลงส่วนใหญ่เป็นการขับร้อง ซึ่งมีการบันทึกเสียงไว้น้อย เท่าที่เหลืออยู่ได้แก่ ปลาทองสามชั้น บุหลันสองชั้น เขมรไทรโยค สิงโตเล่นหาง เวสสุกรรม ขอมกล่อมลูก พม่าเห่ เสภาเรื่องกากี และชุดตับจูล่ง เพลงที่ชอบขับร้องได้แก่ เพลงแขกมอญสามชั้น และแขกมอญบางขุนพรหมเถา เหนี่ยวถึงแก่กรรมเมื่อ 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2498 ขณะที่มีอายุเพียง 39 ปี ด้วยอุบัติเหตุ